Rize’de ‘tahta araba’ geleneÄŸi yaÅŸatılıyor

RÄ°ZE’de, ‘Formulaz’ adı verilen yarışların da düzenlendiÄŸi Tunca Beldesi’nde tahta araba geleneÄŸi yaÅŸatılıyor. 7’den 77’ye herkesin tutkunu olduÄŸu tahta arabalarla dik rampalarda saatte 70 kilometre hıza kadar ulaÅŸanlar, heyecanlı anlar yaşıyor. Tahta arabalar çay yüklerini taşımak için de kullanılıyor.Rize’nin ArdeÅŸen ilçesine baÄŸlı Tunca Beldesi’nde asırlardır sürdürülen tahta araba geleneÄŸi yaÅŸatılıyor. ‘Formulaz’ adı verilen yarışların da düzenlendiÄŸi beldede yaz aylarında 7’den 77’ye herkes tutkunu olduÄŸu tahta arabalar yapıyor. Tutkunları, farklı tasarımlarda sırma teli dışında metal aksam kullanmadan maksimum uzunluÄŸunu 1,70 metre, geniÅŸliÄŸi ise 70 santimetre olarak yaptıkları tahta arabalarla dik rampalarda saatte 70 kilometre hıza kadar ulaÅŸarak, heyecanlı anlar yaşıyor. Tahta araba kullananlar kıl çorap ve fren yapmak için de kullanılan, halk arasında ‘kara lastik’ olarak bilinen lastik ayakkabıyı giyiyor.ÇAY DA TAÅžIYORLARHer yıl geleneksel olarak düzenlenen ‘Formulaz’ tahta araba yarışlarına hazırlananlar, tahta arabalarla dik rampalarda antrenman sürüşleri yapıyor. YaÅŸ çay hasadının sürdüğü beldede kimileri ise tahta arabaları ile alım yerlerine çay yüklerini taşıyor. Tahta arabaların arkasına takılan çekici ile yaÅŸ çay yükleri alım yerlerine ulaÅŸtırılıyor. 2 kilometrelik mesafeden çay taşınan tahta arabalar, böylelikle saÄŸlamlık testinden geçiriliyor. Tahta arabaların bakımları da ihmal edilmiyor. Tekerlekler, daÄŸ lastiÄŸi adı verilen tırtıklı tekerleklerle sıklıkla deÄŸiÅŸtiriliyor, direksiyon parçaları ile birlikte yaÄŸlanıyor. Çocuklar da büyüklerinden tahta araba geleneÄŸini öğreniyor.’ÇOCUKLARIMIZ DA KÃœLTÃœRLERÄ°NÄ° TANIDI’Formulaz etkinlikleri sayesinde bölge kültürünün bir parçası olan tahta arabayı tanıttıklarını belirten Formulaz DerneÄŸi BaÅŸkanı Murat Gül, ‘Tahta arabalar bu bölgenin bir parçası ancak bir dönem tamamen yok olmuÅŸ. Bizde buradan harekete geçip kültürümüzü yeniden canlandırmak için 2009 yılından beri tahta arabaların yarıştığı Formulaz etkinliklerini düzenliyoruz. Bu sayede tahta arabalarımızı tüm dünya tanıyor. En önemli kazanımsa çocuklarımız. Yöre kültürünün bir parçası olan tahta arabalarla tanıştılar ve çok seviyorlar. Bu sayede bilgisayarlardan, telefonlardan uzak durarak zamanlarını hep birlikte tahta araba sürerek geçiriyorlar. Yarışmacılarımızsa bu yıl farklı bir teknikle çalışarak hazırlanıyor. Çay bahçelerinden arabaları ile çay taşıyıp saÄŸlamlıklarını kontrol ediyorlar. Bu da eksikliklerini görüp arabalarını yarışlar için geliÅŸtirmelerini saÄŸlıyor’ dedi.’ARABAMI TEST EDÄ°YORUM’Tahta araba kullanan Levent Gül de geçen yıl kaza yapmasına raÄŸmen yine yarışlara hazırlandığını belirterek, ‘Bu yıl taktik deÄŸiÅŸtirdim. Arabamın saÄŸlamlığını yaÅŸ çay taşıyarak test ediyorum. Bu sayede arabamın eksikliklerini görüp atölyede geliÅŸtiriyorum’ dedi.Zafer Aydın ise ‘Bu yıl yarışlarda şampiyon olmak istiyorum. Bunun için de ilk ÅŸart arabayı tanımak. Ben 130 kiloyum, taşıdığım yük bugün 150 kilo. Önce arabamın saÄŸlamlık testini yapıyorum bu sayede. Eksikleri görüp arabamı ona göre düzenliyorum. Hem çay iÅŸimi hallediyorum hem de yarışlara hazırlanıyorum’ diye konuÅŸtu. 

Bir önceki yazımız olan Rize'de tahta araba geleneği yaşatılıyor başlıklı makalemizde Araba, Çay ve Güncel hakkında bilgiler verilmektedir.